Εισαγωγή στη Συνθετική Βιολογία

Το παρόν έντυπο περιλαμβάνει ένα εισαγωγικό κείμενο και 2 πόστερ της ομάδας ETCgroup ως μια πρώτη προσέγγιση στο θέμα της Συνθετικής Βιολογίας. Όπως ακριβώς και για την συμβατική Γενετική Μηχανική και Βιοτεχνολογία, εμφανίζεται σαν μια -μέσα από τις προηγούμενες- εξελιγμένη επιστημονική τεχνική με την ίδια ωστόσο ενθουσιώδης ρητορική για θαυματουργές λύσεις και ελπιδοφόρες εφαρμογές. Το υψηλό ρίσκο και οι κοινωνικές συνέπειες, για ακόμη μια φορά, παρακάμπτονται λόγω των κύριων επιδιώξεων των θιασωτών της: κέρδος, έλεγχος, κυριαρχία

(To πλήρες έντυπο )

Το θέμα: Η (συμβατική) Γενετική μηχανική είναι πια εκτός μόδας...Σήμερα οι επιστήμονες δεν χαρτογραφούν απλά το γονιδίωμα και διαχειρίζονται τα γονίδια, τώρα δημιουργούν ζωή από την αρχή- κι αυτό με πλήρη απουσία κοινωνικού διαλόγου και νομοθετικής επίβλεψης. Καλούμενη κατ’ ευφημία κι ως “ντοπαρισμένη γενετική μηχανική”, οι κοινωνικές και περιβαλλοντικές -καθώς και αυτές των βιολογικών όπλων- απειλές που προκύπτουν από τη συνθετική βιολογία υπερβαίνουν κατά πολύ τους πιθανούς κινδύνους και καταχρήσεις της βιοτεχνολογίας. Η Synbio (Συντομογραφία για τη Συνθετική Βιολογία) εμπνέεται από την σύζευξη της βιολογίας νανοκλίμακας, την πληροφορικής και της μηχανικής. Με την χρήση ενός φορητού υπολογιστή, δημοσιευμένες πληροφορίες για την γονιδιακή αλληλουχία ενός οργανισμού και συνθετικό DNA -μέσω ταχυδρομικής παραγγελίας, σχεδόν ο οποιοσδήποτε έχει τη δυνατότητα να κατασκευάσει γονίδια και ολοκληρωμένα γονιδιώματα (συμπεριλαμβάνοντας και αυτά θανατηφόρων παθογόνων) από το τίποτα. Οι ειδικοί προβλέπουν ότι μέσα στα επόμενα 2-5 χρόνια θα είναι δυνατόν να συντεθεί ο οποιοσδήποτε ιός. Το πρώτο de novo βακτήριο θα έκανε τη παρουσία του μέσα στο 2007 [Σ.μ.: Τέλη του 2007 ανακοινώθηκε η δημιουργία του πρώτου συνθετικού γονιδιώματος ενός μικροοργανισμού χωρίς ωστόσο να είναι πλήρη λειτουργικό]. Σε 5-10 χρόνια η σύνθεση απλών βακτηριακών γονιδιωμάτων θα είναι υπόθεση ρουτίνας και δεν θα είναι μεγάλη υπόθεση το να φτιάξεις ένα επιθυμητό γονιδίωμα, να το βάλεις σ’ ένα άδειο βακτηριακό κύτταρο και να δώσεις ζωή σε κάποιο οργανισμό που θα μπορεί να αυτό-αναπαράγεται. Άλλοι ειδικοί της συνθετικής βιολογίας ελπίζουν να επαναπροσδιορίσουν τις γενετικές οδούς ήδη υπαρχόντων μικροοργανισμών ώστε να εκτελούν νέες λειτουργίες- όπως το να παρασκευάζουν ακριβά είδη φαρμάκων ή χημικών

Συνέπειες: Μια ομάδα εταιρικών επιστημόνων, συμπεριλαμβάνοντας και το μάγο των γονιδίων J. Craig Venter, φτιάχνουν εταιρείες συνθετικής βιολογίας με την υποστήριξη κρατικών επιχορηγήσεων και επενδυτών. Στοχεύουν στο να εμπορευματοποιήσουν καινοτόμα βιολογικά μέρη, συσκευές και συστήματα τα οποία δεν υπάρχουν στον φυσικό κόσμο-και κάποια από αυτά σχεδιάζονται για να αφεθούν στο περιβάλλον. Οι συνήγοροι της συνθετικής βιολογίας υποστηρίζουν αυτή είναι η λύση-κλειδί για φτηνά βιοκαύσιμα, τη θεραπεία για την ελονοσία και την κλιματική αλλαγή- επιχειρήματα τα οποία ακούγονται ωραία για τα Μ.Μ.Ε. και μπορούν να κατευνάσουν τις δημόσιες ανησυχίες γι’ αυτήν την επικίνδυνη και αμφίβολη επιστήμη. Εν τέλει, η συνθετική βιολογία σημαίνει φτηνότερα και ευκολότερης πρόσβασης εργαλεία για την δημιουργία βιολογικών όπλων, παθογόνων ιών και τεχνητών μικροοργανισμών οι οποίοι θα μπορούν να είναι θανατηφόρες απειλές για τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Ο κίνδυνος δεν είναι απλά ο “βιο-τρόμος” αλλά το “βιο-λάθος”.

Παρ’ όλες τις εκκλήσεις για δημοσία ανοιχτή βιολογία, εταιρικοί και ακαδημαϊκοί επιστήμονες κερδίζουν αποκλειστικές και μονοπωλιακές πατέντες στα προϊόντα και διαδικασίες της συνθετικής γενετικής. Όπως και στην περίπτωση της βιοτεχνολογίας, η εξουσίας του να δημιουργείς συνθετική ζωή μπορεί να συγκεντρωθεί στα χέρια λίγων κυρίαρχων πολυεθνικών. Καθώς η γονιδιακή σύνθεση γίνεται όλο πιο οικονομική και γρήγορη, θα γίνει ευκολότερο το να συνθέτεις ένα μικρόβιο από το να το βρεις στη φύση ή από μια γονιδιακή τράπεζα. Βιολογικά δείγματα, με την αλληλουχία τους αποθηκευμένη σε ψηφιακή μορφή, θα μεταβιβάζονται ταχύτατα από στην μια άκρη του κόσμου και θα ανασταίνονται σε εταιρικά εργαστήρια χιλιόμετρα μακριά-μια πρακτική που θα μπορούσε να διαβρώσει οποιαδήποτε μελλοντική προσπάθεια γενετικής διατήρησης και να δημιουργήσει καινούργιες προκλήσεις στις διεθνείς διαπραγματεύσεις σχετικά με την βιοποικιλότητα.

Πολιτική: Το 2006 κοινωνικές οργανώσεις απέρριψαν τις προτάσεις αυτό-ρύθμισης της συνθετικής βιολογίας η οποία προτάθηκε από μια μικρή ομάδα συνθετικών βιολόγων. Ένας εκτενής διάλογος στις κοινωνικές, οικονομικές και ηθικές επιπλοκές της Synbio πρέπει να προηγηθεί. Ο διάλογος δεν πρέπει να περιοριστεί μόνο σε ζητήματα βιοασφάλειας (βιολογικά όπλα-βιοτρομοκρατία) και βιοπροστασίας (εργατική ασφάλεια και περιβάλλον). Τα εργαλεία για γονιδιακή σύνθεση είναι ευρέως προσβάσιμα και αναπτύσσονται με ραγδαίους ρυθμούς.

Η νομοθετική ρύθμιση σε εθνικό επίπεδο, μόνο, δεν είναι το καταλληλότερο. Οι όποιες αποφάσεις πρέπει να θεωρηθούν σε παγκόσμιο επίπεδο, με ευρεία συμμετοχή κοινωνικών κινημάτων. Σε συμφωνία με την Αρχή της Πρόληψης το ETC group πιστεύει πως –ως ελάχιστη δράση- πρέπει να υπάρξει μια άμεση απαγόρευση της απελευθέρωσης στο περιβάλλον των de novo συνθετικών οργανισμών μέχρι ο κοινωνικός διάλογος και η νομοθετική διαχείριση πραγματοποιηθούν.

Κείμενο-εικόνες: ETC group
www.etcgroup.org